Vastgoedinvesteerders zijn de perfecte vijanden

Van de 3,4 miljoen huurwoningen in Nederland, is zo’n 30 procent in bezit van particuliere vastgoedbeleggers. Dat zijn mensen zoals jij: vastgoedliefhebbers die hun eerste koopwoning bij een verhuizing nooit verkocht hebben. Kopers die de overwaarde van hun eigen woonhuis in een belegging hebben geïnvesteerd. Zzp’ers die als pensioenopbouw elke extra cent die ze hebben in vastgoed gestopt hebben in plaats van in Chanel-tassen, bitcoin of aandelen. Ouders, grootouders die een vakantiehuisje in Nederland of een appartement voor hun studerende kinderen gekocht hebben. Immigranten die vanuit hun thuisland hebben meegekregen dat een investering in een eigen huis het belangrijkste is wat je kunt doen – en een tweede en derde ook. Families die een zomerhuis kochten in een zonnig buitenland. Sommigen zijn doorgegroeid. Zoals de immigrant die op veilingen huizen kocht die niemand wilde en ongemerkt opeens een portefeuille samengesteld heeft — in het stadscentrum van wat vijftig jaar na zijn eerste aankoop de hipste stad van Nederland bleek te zijn geworden.

Kopen, houden of verkopen?

Dat de overheid bedacht heeft om vastgoedliefhebbers streng aan te pakken en aan banden te leggen, is bekend. Wat er exact gaat gebeuren en wat de gevolgen zullen zijn, een soort van black box. Vooral verbazing: dit kán toch niet? Heeft het nog wel zin om te investeren in vastgoed? Moet je niet alles wat je hebt verkopen? Of is dit juist het moment om in te stappen? Hugo de Jonge wat doe je ons aan!

Ook paniek is een slechte raadgever en laten we wel wezen: wanneer heeft er ooit een minister met kennis van zaken een departement geleid? Laat staan vastgoedinvesteerders gewaardeerd om wat zij zijn: oplossers van de woningnood. Desondanks wordt er momenteel meer vastgoed dan anders aangeboden, ook op A-locaties. De onzekerheid vanuit de overheid maar vooral de onbetrouwbaarheid van de overheid, leidt tot een versterkt aanbod waarvan niemand nu weet of je moet kopen, houden of verkopen.

Woningnood is structureel

Of die opa, die tijdens zijn jonge jaren in loondienst begon met een nieuwe bezigheidstherapie: huisjes opknappen voor de verkoop maar telkens weer verliefd werd op z’n creaties en het toch maar aanhield. Dan maar verhuren — in de hoofdstad waar vroeger alleen de relschoppers en creatievelingen van Nederland wilden wonen en die nu op de Unesco-werelderfgoedlijst staat. Of die journalist en ondernemer die erachter kwamen dat een huurstroom een vaster en zekerder inkomen opleveren dan Zzp’en of ondernemen. En vergeet ook de mensen niet die een huis erfden en besloten het niet te verkopen. Hoezo worden zij door media en politici consequent weggezet als ‘huisjesmelkers, zakkenvullers en oplichters’ terwijl ze hun vermogen op zo’n manier aanwenden dat ze óók anderen helpen?

Wat al deze individuen gemeen hebben zijn twee dingen: ze zijn vastgoedliefhebbers én zorgen voor het dak boven het hoofd voor minstens twee miljoen mensen. Mensen voor wie een corporatiewoning buiten bereik is, omdat de overheid haar taak van huisvestingsverzorger al jaren niet serieus neemt. De woningnood is niet iets van de afgelopen drie, vier of vijf jaar, het is ook niet iets wat voormalig VVD- minister Stef Blok in zijn eentje veroorzaakt heeft. De woningnood in Nederland is structureel en wordt al jaren structureel aan particuliere vastgoedinvesteerders overgelaten. Daar zitten ook minder bonafide individuen tussen maar je hoeft maar één ding te onthouden: dankzij particuliere vastgoedliefhebbers hebben meer dan twee miljoen mensen een dak boven het hoofd. Twee miljoen mensen voor wie de overheid niet kan zorgen. 

Regels zijn voor iedereen

Ondanks dat de woningnood geïnstitutionaliseerd is en alleen maar erger wordt, hebben overheid en media besloten dat vastgoedinvesteerders de boeman zijn. Met hun vermeend diepe zakken zouden ze het evenwicht op de koopmarkt verstoren en zorgen dat niemand meer een huis kan kopen. Vooral starters zouden hier de dupe van worden: de kleine woninkjes die normaliter het eerste huis van iemand hadden kunnen worden, worden toegevoegd aan de portefeuille van een belegger. Het is een verkeerde weergave van zaken. Ten eerste renderen kleine woningen niet: in Nederland is namelijk ook de verhuur van vastgoed aan banden gelegd. Je mág geen huur vragen al naar gelang je pet staat, je bent gebonden aan het puntenstelsel. 

Of je nou moeder bent en een (tweede) huis koopt voor je studerende dochter of een semi-grote vastgoedjongen die zogenaamd groots investeert: regels zijn er voor iedereen. Als je geld moet lenen tegen 3 procent om een appartement van 55 vierkante meter ter waarde van drie ton te kopen, is de kans groot dat die niet in de vrije sector valt qua puntentelling en dus je huurwaarde niet meer dan € 763,- is. Dat je als moeder geen rendement hoeft te maken op je dochter is misschien nog te verklaren. Maar vastgoedliefhebbers zijn niet alleen moeders (of vaders of kinderlozen) maar óók ondernemers. Ze handelen met hun eigen geld, voor hun eigen risico en verwachten een rendement, geen verlies. Als dat verlies op voorhand in hun gezicht lacht, zoals dat met die starterswoninkjes in met name de randstad het geval is, dan slaan vastgoedliefhebbers over en wordt de woning verkocht aan wie het wél wil betalen: de starter. Dat die het koopt met een familiehypotheek en zonder financieringsvoorbehoud, is een andere discussie. 

Vastgoedinvesteerders zijn de perfecte vijanden die de overheid nodig heeft om haar falen op de huisvestingsmarkt te verdoezelen. Door ze steevast weg te zetten als huisjesmelkers, zakkenvullers of oplichters, wordt het perfecte narratief gecreëerd. En door de uitkleding van de journalistiek en de onderbetaling van journalisten, wordt het overheidsnarratief gretig overgenomen en opgepend alsof het de waarheid is. 

Te weinig bruggen

In dit krachtenveld is Overwaar.de meer dan nodig! De overheid heeft aangekondigd de spelregels waaronder vastgoedliefhebbers geïnvesteerd hebben, te veranderen. Niemand, ook de overheid zelf niet, weet wat er gaat gebeuren. Opkoopbescherming, zelfbewoningsplicht, oprekken van de huurgrens – allemaal proefballonnen waarvan een paar al zijn ingetreden. 

Dat ze huizenzoekers de wereld belooft en investeerders in het onzekere laat, is een tactiek die voor niemand goed zal uitpakken. Voor politici niet, huizenkopers niet en huizenbezitters ook niet. Een markt die “op slot” zit, opent niet ineens door het bezit van verhuurd vastgoed als ‘pervers’ aan te merken. Dat huisvesting een grondrecht is, hebben juist vastgoedinvesteerders in de gaten: slechts een enkeling had geen begrip voor de positie van huurders tijdens de coronacrisis. En kopers dan? Hoe denken die aan een woning te komen als vastgoedliefhebbers “massaal” hun verhuurde vastgoed zouden verkopen? Koop breekt geen huur; in normalemensentaal betekent dat je een huurder niet op straat mag zetten als je besluit vastgoed te verkopen. En stel dat dat wél zou mogen: Nederland telt te weinig bruggen om te dienen als huisvesting voor meer dan twee miljoen huurders van vastgoedbeleggers.

Uit de vastgoedkast

Ja, de timing van Overwaar.de is perfect. Als een ondernemer een veilig en voorspelbaar bestaan had geambieerd, was hij wel ambtenaar geworden. En een ambtenaar die denkt dat ondernemen makkelijk is, is een variant op Sywert. Het is tijd om uit de vastgoedkast te komen en vastgoedbeleggers te waarderen voor wie zij zijn: geen boeman, huisjesmelker, oplichter of zakkenvuller maar vastgoedliefhebbers dankzij wie meer dan twee miljoen Nederlanders een dak boven hun hoofd hebben.